Andere informatie en diensten van de overheid: www.belgium.be

Levensmiddelen bewaren in de koelkast

LEVENSMIDDELEN BEWAREN IN DE KOELKAST 

Image
Open frigo

Hij is onmisbaar in uw keuken. Hij is een dagdagelijks deel van uw gezin. Maar hoe goed kent u uw koelkast? Deze schitterende uitvinding voor uw comfort en voedselveiligheid is eigenlijk nog niet zo oud. Maar hoe bewaarde men vroeger dan voedsel, voor de koelkast bestond? ’s Winters werden stukken ijs losgekapt uit bevroren vijvers en in ijskelders bewaard. Het principe bestond erin ijsblokken te bewaren in gaten in de grond die afgesloten werden met een isolerend deksel. Afwisselend werden hierin lagen ijs en lagen stro gelegd. Omdat koude lucht daalt bleven die ijskelders koud en kon het ijs bewaard worden tot de zomer.

In de 17e eeuw begon men voor het eerst te experimenteren om kunstmatig ijs te maken. Tot 1850 leverde dit niet veel bruikbaars op. Maar in 1851 ontdekte een drukker, James Harisson, de afkoelende eigenschappen van ether toen hij zijn loden letters reinigde. Door ether te comprimeren en terug te laten keren naar gasvorm ontwierp hij het eerste koelmeubel. Het werd gebruikt in een Australische brasserie. Maar niettegenstaande dat zijn uitvinding een grote stap vooruit was, ging hij failliet want zijn procédé kwam duurder uit dan ijs verzamelen in vijvers… Andere uitvinders namen de fakkel over en het succes kwam in 1922, toen Baltaz von Platen in Zweden de eerste gasabsorptiekoelkast op punt stelde. In datzelfde jaar deponeerde Electrolux de merknaam “Frigidaire” en de huishoudkoelkast was geboren. Het populaire “frigo” is van de merknaam afgeleid.


De temperatuur meten

Van uw koelkast verwacht u natuurlijk dat hij uw voedsel correct bewaart. Daarvoor is het belangrijk de temperatuur correct af te regelen en in het oog te houden. Dat kan alleen met een thermometer. Plaats een goed leesbare thermometer, op de graad nauwkeurig, op de minst gunstige plaats in uw koelkast en controleer de temperatuur regelmatig. Een andere methode is de thermometer in een glas water in de koelkast te plaatsen. Op die manier meet u de temperatuur van het water en niet de meer variërende temperatuur van de lucht. O ja, in de zomer hebt u het warm en uw koelkast ook. Hou dan de temperatuur extra in het oog.


Maar welke temperatuur dan ?

De temperatuur is niet overal in de koelkast gelijk. Verplaats uw thermometer eens in de koelkast, hij zal u de koudere en minder koude zones aanduiden. Meestal is de koudste zone onderaan, juist boven het groentenvak. De temperatuur in uw koelkast moet tussen 0 en 7 graden zijn, met 4 à 5 graden als gemiddelde. Het schema hierbij kan u helpen uw voedingswaren op de juiste plaats in de frigo te zetten. 

Image
logo frigo

-18° Diepvriesproducten (in het vriesvak)
+5°   Eieren
+4°   Melkproducten, boter, kaas, gevogelte
+3°   Bereide gerechten, verse patisserie, charcuterie
+2°   Gehakt vlees
0 à +2°  Vis, weekdieren en schaaldieren
+7 à 8°  Fruit en groenten (in de groentenbak)

 

 

Hoe pakt u dit aan ?

Als u terugkomt van uw boodschappen stopt u uw voedingswaren in de koelkast, een uitstekende gewoonte. Maar weet u hoe u de voedingswaren best in de koelkast ordent? Eerst en vooral moet de lucht vrij kunnen rondstromen, anders verkrijgt u nooit een constante temperatuur in de koelkast. Stop uw koelkast dus niet te vol. Vlees en vis plaatst u op de koudste plaatsen (2°), zuivelproducten waar het 4-5° is…

Het gemakkelijkste sorteert u de aankopen op een werkblad in functie van de ruimte waar u ze gaat plaatsen. Zo moet de deur van de koelkast maar één keer open en blijft de koude binnenin. Sluit de deur goed en let op de dichtheid van de rubberafdichting.

Een gerecht dat u net hebt bereid is nog warm, wacht dus tot er geen stoom meer uitkomt voor u het in de koelkast plaatst en dek het af om kruisbesmetting te vermijden. Niet-gereinigde waren zoals fruit en groenten plaatst u onder propere voedingswaren. Let ook op de vervaldata: producten met de verste vervaldatum plaatst u achteraan. Zorg dat het etiket van voedingswaren die vlug verbruikt moeten worden goed leesbaar is zodat u ze niet vergeet.

Reinig regelmatig uw koelkast met (warm) water en zeep, want ijsaanslag is nadelig voor de koeling en neemt bovendien plaats in. Een keer per maand is een goed ritme.

 

Maar waarom tussen 0 en 4° ?

De kou “verdooft” de bacteriën die ons voedsel besmetten. Het is goed om weten dat bij kamertemperatuur het aantal bacteriën elke 20 minuten verdubbelt. In die omstandigheden is een “kolonie” van 300.000 bacteriën na een uurtje al met 2.400.000 !

Een temperatuur lager dan 4° blokkeert de vermenigvuldiging van de meeste bacteriën. Daarom kan u voedingswaren dagen en zelfs weken in de diepvriezer bewaren. Bij elke onderbreking van de koudeketen worden de bacteriën terug wakker en gaan ze zich opnieuw ontwikkelen, zodat uw voedsel op de duur niet langer geschikt is voor consumptie.

 

Wat doe ik bij een stroompanne?

De temperatuur van uw koelkast moet tussen 1 en 4°C zijn. Bij een elektriciteitspanne blijven de voedingsmiddelen in de koelkast nog koud genoeg gedurende 4 tot 6 uur als de deur niet geopend wordt en in functie van de hoeveelheid voedingsmiddelen in de koelkast (hoe leger de koelkast, hoe sneller hij zal opwarmen).

Onderstaande tabel geeft aan wat u nog kunt bewaren of beter weggooit. Indien u twijfelt over de geur of het visueel aspect van het product, of wanneer het product tekenen van bederf vertoont, consumeert u het beter niet meer.

Wat te doen bij een stroompanne

Voor een diepvriezer geldt: Bij een stroompanne blijven de producten nog diepgevroren gedurende 48 uur als u de deur niet opent en de diepvriezer volledig gevuld is. Een diepvriezer die voor de helft gevuld is houdt de producten nog diepgevroren gedurende 24h. Eenmaal de elektriciteit hersteld, kijkt u na of de producten nog bevroren zijn.

Enkele tips:

  • De producten in het midden die nog goed hard zijn mogen terug diepgevroren worden
  • Ontdooide rauwe producten die de temperatuur van 4°C niet hebben overschreden mogen gekookt worden en daarna ofwel opnieuw ingevroren ofwel zo snel mogelijk na bereiding geconsumeerd.
  • Ontdooide producten zoals harde kaas, bakkerijproducten ( brood, muffins, koffiekoeken zonder crème) en fruit moeten zo snel mogelijk geconsumeerd worden.
  • Snel bederfelijke producten die een temperatuur van 4°C hebben overschreden moeten weggegooid worden. Dit zijn producten en gerechten op basis van: vlees, gevogelte, vis, zeevruchten, melkproducten, eieren, …

Producten die tekenen van bederf vertonen kan je best niet meer consumeren.