het koninklijk besluit van 30 januari 2025 betreffende het nemen en analyseren van monsters past de bepalingen aan die van toepassing zijn voor nemen van officiële monsters, de analyse en beoordeling ervan door het FAVV.
Op 1 juli 2025 zal het FAVV zijn procedures wijzigen naar de bepalingen van dit besluit, wat voor de operatoren een aantal belangrijke aanpassingen teweegbrengt. De belangrijkste willen we met dit bericht nog eens extra in de verf zetten.
Het KB is van toepassing op alle officiële monsters en analyses van het FAVV, inclusief diervoeders, bodemverbeteraars en meststoffen, en dit voor alle gemeten parameters.
Worden monsters terugbetaald?
Het FAVV zal in de regel de waarde van het genomen monster betalen, maar er zijn uitzonderingen, waaronder monsters van planten, ingevoerde producten, verdenking van fraude... Artikel 4 van het KB geeft hier een overzicht van.
Wanneer er een monster genomen wordt voor microbiologische analyse en het monster bestaat uit verschillende (>1) deelmonsters (aangeduid met de letter n in microbiologische limieten en normen) dan wordt dit niet langer terugbetaald aan de operator. Dit is het geval in de sector transformatie, waar microbiologische monsters vanaf 1 juli 2025 met n=5 (waar dit de limiet of norm is) genomen worden.
Recht op verdediging?
In lijn met de Europese regels loopt het recht op verdediging niet meer via een tegenanalyse, maar via een advies van een tweede deskundige, die door de betrokken operator aangesteld en betaald wordt. Deze deskundige kan bepaalde documenten opvragen en zal een verslag van zijn beoordeling van deze documenten moeten opstellen. In voorkomend geval, zal een beoordeling van het analyseresultaat van het verdedigingsmonster, de tweede analyse, deel uitmaken van dit verslag.
Dit recht op verdediging verhindert het FAVV niet om, in afwachting van het bepalen van het finale resultaat (zie verder), al maatregelen te nemen en/of op te leggen om de risico's voor de gezondheid van mensen, dieren en planten, weg te nemen of in te perken.
Moet ik wachten op het advies van een tweede deskundige om de tweede analyse te initiëren?
Neen, dit kan al opgestart worden. Maar het resultaat van de tweede analyse kan niet zomaar doorgestuurd worden naar het FAVV. Het moet, zoals hierboven vermeld, altijd deel uitmaken van het verslag van de tweede deskundige. Als deze tweede analyse conform blijkt, moet deze tweede deskundige immers argumenten aandragen waarom deze tweede analyse een correcter beeld zou geven van het lot dan de eerste analyse.
Is er steeds een tweede analyse mogelijk?
Een tweede analyse is niet steeds mogelijk. Artikel 7 geeft een lijst van gevallen waar de tweede analyse niet kan worden uitgevoerd. In deze gevallen kan het verslag van de tweede deskundige dus enkel een beoordeling van de documenten zijn.
Voor microbiologische analyses heeft het Wetenschappelijk Comité geoordeeld dat een tweede analyse nooit wetenschappelijk relevant is. Voor microbiologische analyses kan dus nooit een tweede analyse worden uitgevoerd.
Wie bepaalt het finale resultaat?
Voor 1 juli 2025 primeerde het resultaat van de tegenanalyse, zonder dat dit moest worden beargumenteerd. Dit was een arbitraire regel, geen wetenschappelijke realiteit. Het nieuwe KB stelt dat de beslissing of een niet-conform resultaat van de eerste analyse aangepast wordt op basis van een advies van een tweede deskundige bij het FAVV ligt.
Deze aanpassingen en nog meer details zal u kunnen vinden in het KB zelf en vanaf juli 2025 ook in de 3 documenten over actiegrenzen. Wanneer u als operator geïnformeerd wordt over een niet-conform analyseresultaat, zal de controleur of inspecteur u eveneens in detail uitleggen wat uw mogelijkheden tot verdediging zijn.