Andere informatie en diensten van de overheid: www.belgium.be

Jaarverslag – FAVV 2021: In het jaar 2021 keerde het FAVV geleidelijk aan terug naar een pre-corona werking

Brussel, 23/06/2022 – In 2021 zetten we met zijn allen terug een stapje richting het normale leven. Met het hoogtepunt in de zomer, wanneer de horecazaken terug klanten mochten ontvangen ter plaatse. Het FAVV bleef uiteraard gefocust op zijn belangrijkste missie: het beschermen van de consumenten door te waken over de veiligheid van de voedselketen en de gezondheid van planten en dieren. Toch kruisten enkele uitdagingen het pad van het Agentschap in 2021, waaronder heel wat productterugroepingen waarvan een groot deel te wijten was aan de aanwezigheid van ethyleenoxide, de toename van controles door het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie, de mogelijke impact op de voedselketen n.a.v. de ontdekking van de milieuverontreiniging met PFAS in Vlaanderen, het opheffen van embargo’s op varkensproducten (1) en de terugkeer van het zeer besmettelijke vogelgriepvirus.


Een blik op de kerncijfers van het jaarverslag 2021

 

De consument blijft centraal staan voor het FAVV

  • 10 000 consumenten hebben contact opgenomen met het FAVV met vragen over voedselveiligheid of om problemen aan te kaarten met een product of een voedingsbedrijf. Dit is een gemiddelde van maar liefst 19 vragen of 16 klachten per dag. Van de 3.929 klachten die het FAVV ontving, was 40% gegrond.
  • 90% van de consumenten die contact opnamen bleek tevreden met de opvolging van hun melding. Het luisteren naar consumenten blijkt een doeltreffende manier om de voedselketen veilig te houden.

Controle en toezicht op de voedselketen

  • In 2021 werden 114.486 controlemissies uitgevoerd (2020: 104.729) en het conformiteitspercentage blijft hoog: 85,7% van de checklisten die gebruikt worden tijdens een inspectie waren conform (2020: 86,1%).
  • Het FAVV nam 68.848 stalen in heel België, dit is een gemiddelde van 271 stalen per werkdag. 97,5% van de stalen voldeden aan de wettelijke voorschriften (2020: 97,7%).
  • Wanneer er zich een risico voordoet voor de voedselveiligheid, kan het FAVV verschillende maatregelen nemen. Dit gaat van het geven van een waarschuwing (16.849 in 2021), het opmaken van een proces verbaal (9.465 in 2021), in beslag nemen van producten of in uitzonderlijke gevallen het opleggen van een tijdelijke sluiting (248 in 2021).
  • In samenwerking met het FAVV riepen voedingsbedrijven 492 producten terug of stuurden ze een waarschuwing uit. 210 van deze recalls waren te wijten aan de ETO-problematiek (ethyleenoxide), een gasvormig ontsmettingsmiddel dat niet mag worden gebruikt in Europa.
  • Met verschillende belangrijke (lucht)havens blijkt België een grote toegangspoort tot de Europese Unie. 132.887 zendingen (waarvan 6000 afkomstig uit het Verenigd Koninkrijk) werden gecontroleerd aan de Belgische grenzen en meer dan 98% van deze zendingen kwam op de Europese markt terecht.
  • De toenemende vraag om exportmarkten te openen en het belang van potentiële (sanitaire en fytosanitaire) uitdagingen voor de export, vragen een proactieve aanpak van het FAVV. Het Agentschap moedigt dan ook steeds meer aan om samen te werken alle betrokken partijen (bedrijven, federale en regionale autoriteiten) en staat in nauw overleg met deze partners. In 2021 werden 19 nieuwe markten geopend.

 

Ondersteuning en begeleiding van kleinere voedingsbedrijven

  • In 2021 volgenden meer dan 4000 professionelen een gratis opleiding van het FAVV. 97% onder hen waren tevreden.
  • Het FAVV startte in het derde trimester van 2021 met een nieuw soort format: de online opleidingen. Niet minder dan 700 medewerkers uit de Horeca- en grootekeukensector volgden deze gratis e-learning.


1 jaar Brexit – een aanzienlijke impact om de import en export van levensmiddelen

Omdat het Verenigd Koninkrijk niet langer deel uit maakt van de EU, moeten alle Britse voedingsbedrijven dezelfde importregels volgen als andere bedrijven uit derde landen zoals China, Amerika,… In 2021 heeft het FAVV daarom meer controles uitgevoerd. Aan de Belgische grens werden 6250 zendingen van Britse goeden gecontroleerd. Er werd in 95% van de controles vastgesteld dat de producten voldeden aan de Europese wetgeving. Ook aan de exportzijde van goederen naar het Verenigd Koninkrijk betekende de Brexit meer werk voor de controleurs. In 2021 werden maar liefst 950 gezondheidscertificaten afgeleverd voor dierlijke- en levende producten en zo’n 5250 fytosanitaire certificaten voor planten en producten met plantaardige oorsprong bestemd voor het VK.


Milieuverontreiniging met PFAS – Het FAVV bleef waakzaam en verrichtte het nodige onderzoek

In juni 2021 berichtten verschillende media over verontreiniging met PFAS-stoffen. Deze historische verontreiniging kwam aan het licht bij de werken aan de Oosterweelverbinding en bleek afkomstig van het 3M-bedrijf in Zwijndrecht. Er werd ook gevreesd dat deze stoffen aanwezig zouden zijn in de bodem, water, lucht, en … ook in levensmiddelen. Het FAVV startte daarom meteen een onderzoek naar de mogelijke verontreiniging van deze PFAS in levensmiddelen.

Het eerste onderzoek focuste op voedingsbedrijven die in een 15km-zone liggen rond het vervuilende bedrijf. Het FAVV analyseerden eieren, melk en vlees van landbouwbedrijven. Uit de resultaten kon besloten worden dat er op dat moment voor deze bedrijven geen bijkomende maatregelen nodig waren.

Het tweede onderzoek werd gevoerd om een algemeen beeld te krijgen van PFAS-waarden in allerlei levensmiddelen op de Belgische markt. Het onderzoek werd eerst gevoerd in Vlaanderen en dit op plaatsen waarvan er geen indicaties zijn dat er in het verleden verontreiniging zou hebben plaatsgevonden. Tussen augustus en november 2021 zijn 175 monsters genomen van levensmiddelen afkomstig van verschillende landbouwbedrijven in Vlaanderen. Ook voor deze levensmiddelen was het niet noodzakelijk om bijkomende maatregelen te nemen.

Samen met federaal minister David Clarinval heeft het FAVV aan Europa gevraagd om zo snel mogelijk normen te bepalen voor PFAS in levensmiddelen.


Eerste gevallen van vogelgriep in november 2021 – slechts 3 haarden in laatste trimester van 2021 in België

In het najaar van 2021 circuleerde het virus opnieuw onder wilde vogels. Op 15 november 2021 kondigde minister Clarinval daarom opnieuw een periode van verhoogd risico aan. Hierdoor konden extra maatregelen zoals de ophokplicht worden genomen om het risico op insleep van het virus in de Belgische pluimveebedrijven te beperken.

Het is duidelijk dat de vogelgriep steeds vaker en het hele jaar door opduikt. Het FAVV raadt daarom aan particulieren aan om waakzaam te zijn en hun dieren altijd af te schermen van wilde vogels (bijvoorbeeld door het overspannen van een net) en roept de professionele houders op om de bioveiligheidsmaatregelen strikt op te volgen.


De voedselveiligheidsbarometer 2021 neemt een daling

De voedselveiligheidsbarometer kent in 2021 een daling van 6,6% ten opzichte van 2020.

Deze daling is voor een groot deel te verklaren door een significante stijging van het aantal meldingen voor een collectieve voedselvergiftiging (CVTI), namelijk 547 in 2021 (tegenover 333 in 2020) en het aantal betrokken personen, namelijk 2070 in 2021 (tegenover 1262 in 2020).

Het is belangrijk om op te merken dat 2020 in dit opzicht een bijzonder jaar was. Door de sluiting van de horeca, het verbod op bijeenkomsten – zoals etentjes – thuis heeft geleid tot een daling in het aantal meldingen voor een CVTI. Bovendien liggen de cijfers voor 2021 nog steeds iets lager dan in 2019, toen 571 CVTI’s werden geregistreerd in 2457 personen betrokken waren.

Een tweede verklaring kan worden gevonden in een daling van bijna 6% in het aantal gunstige inspecties voor infrastructuur, inrichting en hygiëne in de Horecasector.

De barometers voor de dieren- en plantengezondheid tonen dan weer een stijging met respectievelijk 7,3% en 9,1%.


 

Herman Diricks, gedelegeerd bestuurder van het FAVV: "Het jaar 2021 betekende de terugkeer naar een normaler leven, zowel voor consumenten en bedrijven als voor het FAVV. Het Agentschap kon zijn missie om de consument en de gezondheid van dieren en planten te beschermen, verder zetten. Maar incidenten in de voedselketen, zoals de verontreiniging van levensmiddelen met ethyleenoxide (ETO), tonen aan dat er steeds een sterk en efficiënt Agentschap nodig is om de voedselketen te bewaken".
 

David Clarinval, Federaal minister van Landbouw: “Afgezien van een jaar 2021 dat nog sterk werd beïnvloed door de COVID-crisis, werd het FAVV geconfronteerd met verschillende obstakels: de impact van Brexit, de terugkeer van de vogelgriep en de problemen in verband met besmettingen, om de belangrijkste te noemen. Maar, zoals uit de cijfers blijkt, heeft het FAVV de veiligheid van de voedselketen kunnen handhaven en is de bescherming van de consument gewaarborgd. Ik ben zeer tevreden met het werk van het Voedselagentschap en zijn agenten, die ik bij deze wil bedanken.”


(1) Meer informatie over dit onderwerp te vinden via het persbericht van het FAVV op 31 mei 2022

Contactpersoon voor de pers:
Hélène Bonte
helene.bonte@favv.be
Tel.: 0478 50 59 31

Bijkomende informatie

Publication date
Laatst bijgewerkt
09 Apr 2024

Type document
Persbericht
Thema's
  • Controles door het FAVV en interne controles door bedrijven
  • Dieren
  • Import en export
  • Planten
  • Voeding